ATRAKCJE TURYSTYCZNE
Puszcza Borecka, jezioro Gołdopiwo, tzw. "Zwalony Most", szlaki rowerowe, szlak kajakowy rzeki Sapiny, ścieżka spacerowa przyrodniczo - edukacyjna, kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
PUSZCZA BORECKA
Puszcza ta stanowi pozostałość rozległej Puszczy Galindzkiej, która w minionych wiekach pokrywała południowo-wschodnie obszary Pojezierza Mazurskiego aż po ziemie Jaćwingów na wschodzie.
Za czasów krzyżackich ziemie te stanowiły obszary kresowe o ważnej roli strategicznej. Krzyżacy już w XIV wieku założyli szereg zamków obronnych, pod osłoną których powstawać zaczęły większe osady ludzkie. Od XVI wieku datuje się intensywna kolonizacja Mazur Garbatych, w tym również obszarów przyległych do dzisiejszej Puszczy Boreckiej.
Wokół Puszczy powstały wówczas liczne wsie:
Już na początku XVII wieku istniały wyraźnie zaznaczone zarysy obecnej Puszczy Boreckiej. Przetrwały one w mało zmienionej postaci, aż po czasy dzisiejsze.
W kolonizacji terenów przyległych do puszczy decydującą rolę odegrali osadnicy z Polski. Przypuszcza się, że nazwa Puszcza Borecka wywodzi się od nazwiska braci Borkowskich, kolonistów z Mazowsza, założycieli pobliskiej wsi Borki.
Teren Puszczy Boreckiej charakteryzuje się tym iż jest wybitnie pagórkowaty, pełen bezodpływowych, silnie zabagnionych obniżeń, dolin i rynien polodowcowych. Ten obraz uzupełniają liczne strumyki i niewielkie jeziora. Charakter sieci wodnej jest uwarunkowany przede wszystkim konfiguracją terenu i materiałem geologicznym podłoża. Wody opadowe spływające po pochyłościach zbierają się w obniżeniach terenowych, tworząc zalane doliny, zajęte przez olsy i bory torfowe.
Urozmaicona rzeźba terenu, różnorodność i wysoki stopień naturalności drzewostanów i siedlisk powodują, że zarówno Puszcza Borecka jak i rezerwat Borki jest siedliskiem wielu gatunków zwierząt.
Występują tu liczne gatunki, takie jak:
Za czasów krzyżackich ziemie te stanowiły obszary kresowe o ważnej roli strategicznej. Krzyżacy już w XIV wieku założyli szereg zamków obronnych, pod osłoną których powstawać zaczęły większe osady ludzkie. Od XVI wieku datuje się intensywna kolonizacja Mazur Garbatych, w tym również obszarów przyległych do dzisiejszej Puszczy Boreckiej.
Wokół Puszczy powstały wówczas liczne wsie:
- Banie Mazurskie - 1566 r.,
- Grabowo - 1515 r.,
- Mazury - 1566 r.,
- Rogonie - 1569 r.,
- Kruklanki - 1535 r.
Już na początku XVII wieku istniały wyraźnie zaznaczone zarysy obecnej Puszczy Boreckiej. Przetrwały one w mało zmienionej postaci, aż po czasy dzisiejsze.
W kolonizacji terenów przyległych do puszczy decydującą rolę odegrali osadnicy z Polski. Przypuszcza się, że nazwa Puszcza Borecka wywodzi się od nazwiska braci Borkowskich, kolonistów z Mazowsza, założycieli pobliskiej wsi Borki.
Teren Puszczy Boreckiej charakteryzuje się tym iż jest wybitnie pagórkowaty, pełen bezodpływowych, silnie zabagnionych obniżeń, dolin i rynien polodowcowych. Ten obraz uzupełniają liczne strumyki i niewielkie jeziora. Charakter sieci wodnej jest uwarunkowany przede wszystkim konfiguracją terenu i materiałem geologicznym podłoża. Wody opadowe spływające po pochyłościach zbierają się w obniżeniach terenowych, tworząc zalane doliny, zajęte przez olsy i bory torfowe.
Urozmaicona rzeźba terenu, różnorodność i wysoki stopień naturalności drzewostanów i siedlisk powodują, że zarówno Puszcza Borecka jak i rezerwat Borki jest siedliskiem wielu gatunków zwierząt.
Występują tu liczne gatunki, takie jak:
- żubr - osiedlony w Puszczy Boreckiej w 1956 r., początkowo był hodowany w ośrodku zamkniętym, od 1962 roku wypuszczony został na wolność. Dziś penetruje cały obszar Puszczy Boreckiej, często jest też widywany w rezerwacie Borki. Puszcza Borecka jest drugim po Puszczy Białowieskiej miejscem w Polsce, gdzie żubr występuje na wolności.
- jeleń - to łowny gatunek, występuje pospolicie na terenie Puszczy i rezerwatu,
- łoś - jest łownym gatunkiem, zasiedlił te tereny w sposób naturalny w wyniku migracji z terenów dawnej Rosji, sarna, dzik, zając, piżmak,
- ryś - jest objęty gatunkową ochroną, spotykany sporadycznie
- wilk - objęty ochroną gatunkową,
- lis, jenot, borsuk, kuna leśna, tchórz.
JEZIORO GOŁDOPIWO
Nazwa największego jeziora pod Kruklankami bywa różna - powinno być w zasadzie Gołdopiwo od "Goldapgar See" czy pobliskiej Gołdapy (jaćwiesko-litewski rdzeń "Gelda" - niecka jeziorna). Niestety, przyplątało się obce "o". Jak wyszperał w archiwach Michał Kawecki, pierwotnie jezioro miało zupełnie inną nazwę - Dowgepywe lub Dalgabiba. Po latach nastąpiła zmiana szyku Dołgapiwo na Gołdapiwo - identycznie jak w przypadku Łeku - Ełku.
Według pomiarów przeprowadzonych 1955 roku przez Zakład Geografii PAN, powierzchnia, jeziora Gołdopiwo, leżącego w zlewni Pregoły (dorzecze: Sapina, Węgorapa), wynosiła 862,5 ha. Na podstawie informacji uzyskanych. od dzierżawcy z 1994 roku, powierzchnia lustra wody tegoż jeziora: wynosi 840,00 ha.
Uznawane to jest za normalny proces starzenia się, kurczenia powierzchni jezior. Na podstawie raportu: z 1994 roku opracowanego: przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony środowiska w Suwałkach woda w jeziorze zaliczana jest do 2 klasy czystości.
Zbiornik leży na wysokości 116,8 m n.p.m. Szerokość geogr. 54 stop. 07, oraz długość geogr. 21, stop. 59. Zbiornik średnio głęboki o dość regularnych brzegach, kształtem przypominający, nerkę lub embrion. Maksymalna głębokość umiejscowiona w najszerszej części wynosi 24 m.
W części najwęższej, uznawanej za doskonałe łowisko siei, jest głęboczek 16 metrowy. Średnia głębokość wynosi 11,1 m. W okresach letnich występują braki tlenowe poniżej głębokość 10 metrów. bardzo dobrze rozwinięta, z dominacją moczarki kanadyjskiej wywłócznika okółkowatego, zalega dno do głębokości 5 m. W latach 1975-78 dominującymi gatunkami ryb (bez uwzględnienia sielawy) były: leszcz 35%, płoć 20%., sieja 13%., szczupak - 1%, węgorz - 10%, okoń - 9%.
Do roku 1994 jezioro Gołdopiwo administrowane było przez Państwowe Gospodarstwo Rybackie w Giżycku; Zakład w Węgorzewie i było regularnie zarybiane gatunkami cenionymi na rynku: sieja, sielawa i węgorz. Aktualnym dzierżawcą rybackim jest Polski Związek Wędkarski. W bezpośrednim sąsiedztwie jeziora jest kilka pól namiotowych i ośrodków wypoczynkowych z możliwością wypożyczenia łodzi.
Roślinność twarda, reprezentowana przez trzcinę pospolitą, sitowie jeziorne i tatarak, zajmuje ponad 67% długości linii brzegowej, której całkowita długość w rozwinięciu wynosi 14480 m.
Uznawane to jest za normalny proces starzenia się, kurczenia powierzchni jezior. Na podstawie raportu: z 1994 roku opracowanego: przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony środowiska w Suwałkach woda w jeziorze zaliczana jest do 2 klasy czystości.
Zbiornik leży na wysokości 116,8 m n.p.m. Szerokość geogr. 54 stop. 07, oraz długość geogr. 21, stop. 59. Zbiornik średnio głęboki o dość regularnych brzegach, kształtem przypominający, nerkę lub embrion. Maksymalna głębokość umiejscowiona w najszerszej części wynosi 24 m.
W części najwęższej, uznawanej za doskonałe łowisko siei, jest głęboczek 16 metrowy. Średnia głębokość wynosi 11,1 m. W okresach letnich występują braki tlenowe poniżej głębokość 10 metrów. bardzo dobrze rozwinięta, z dominacją moczarki kanadyjskiej wywłócznika okółkowatego, zalega dno do głębokości 5 m. W latach 1975-78 dominującymi gatunkami ryb (bez uwzględnienia sielawy) były: leszcz 35%, płoć 20%., sieja 13%., szczupak - 1%, węgorz - 10%, okoń - 9%.
Do roku 1994 jezioro Gołdopiwo administrowane było przez Państwowe Gospodarstwo Rybackie w Giżycku; Zakład w Węgorzewie i było regularnie zarybiane gatunkami cenionymi na rynku: sieja, sielawa i węgorz. Aktualnym dzierżawcą rybackim jest Polski Związek Wędkarski. W bezpośrednim sąsiedztwie jeziora jest kilka pól namiotowych i ośrodków wypoczynkowych z możliwością wypożyczenia łodzi.
Roślinność twarda, reprezentowana przez trzcinę pospolitą, sitowie jeziorne i tatarak, zajmuje ponad 67% długości linii brzegowej, której całkowita długość w rozwinięciu wynosi 14480 m.
ZWALONY MOST
Przełom XIX i XX wieku w Prusach Wschodnich to okres intensywnego rozwoju dróg, połączeń kolejowych oraz wodnych. Kruklanki znalazły się na trasie linii kolejowych łączących Giżycko z Węgorzewem (ukończenie budowy - przełom 1905 i 1906 roku) oraz Kruklanki z Oleckiem (ukończenie budowy w 1908 roku). Ta olbrzymia inwestycja kolejowa pociągnęła za sobą powstanie całej infrastruktury: nasypów, wąwozów, dróg dojazdowych, wiaduktów, mostów, budynków dworcowych i mieszkalnych, przystanków kolejowych, ramp załadunkowych, nastawni itp.
Most kolejowy nad rzeką Sapiną zwany potocznie przez dzisiejszych mieszkańców "zwalonym mostem" należał do większych budowli kolejowych na tutejszym terenie. Był zapewne najtrudniejszym pod względem technicznym i finansowym przedsięwzięciem inżynierskim na odcinku Kruklanki - Olecko. Stanowił budowle pięcioprzęsłową, żelbetową, pełnościenną. W sierpniu 1914 roku, podczas l wojny światowej, saperzy niemieccy wysadzili jedno przęsło (wschodnie), aby nie oddać linii kolejowej wojskom rosyjskim. Zniszczenia te zostały naprawione jeszcze podczas wojny, wówczas też wprowadzono dodatkowe podpory łuków skrajnych oraz usunięto z zachowanych filarów płyty kamienne.
Most kolejowy nad rzeką Sapiną zwany potocznie przez dzisiejszych mieszkańców "zwalonym mostem" należał do większych budowli kolejowych na tutejszym terenie. Był zapewne najtrudniejszym pod względem technicznym i finansowym przedsięwzięciem inżynierskim na odcinku Kruklanki - Olecko. Stanowił budowle pięcioprzęsłową, żelbetową, pełnościenną. W sierpniu 1914 roku, podczas l wojny światowej, saperzy niemieccy wysadzili jedno przęsło (wschodnie), aby nie oddać linii kolejowej wojskom rosyjskim. Zniszczenia te zostały naprawione jeszcze podczas wojny, wówczas też wprowadzono dodatkowe podpory łuków skrajnych oraz usunięto z zachowanych filarów płyty kamienne.
Istnieje kilka wersji wyjaśniających w jaki sposób most został zburzony. Jedna mówi o tym, że w 1945 roku przed spodziewanym nadejściem wojsk radzieckich most zaminowano, a detonator założono w schronie obserwacyjnym na szczycie wzgórza.
Z niewiadomych przyczyn ładunki wybuchowe, które starannie ukryto, nie zostały rozbrojone przez pół roku, tym bardziej jest to nieprawdopodobne, iż w tym czasie po moście poruszały się transporty wojskowe, przewożące m.in. szyny z rozbieranych torowisk i różne dobra materialne rekwirowane jako zdobycz wojenną. 8 Września 1945 roku most został wysadzony przez miejscową ludność, która miała nadzieję, że w ten sposób zapobiegnie się dalszej grabieży tych terenów przez wojska radzieckie.
Z niewiadomych przyczyn ładunki wybuchowe, które starannie ukryto, nie zostały rozbrojone przez pół roku, tym bardziej jest to nieprawdopodobne, iż w tym czasie po moście poruszały się transporty wojskowe, przewożące m.in. szyny z rozbieranych torowisk i różne dobra materialne rekwirowane jako zdobycz wojenną. 8 Września 1945 roku most został wysadzony przez miejscową ludność, która miała nadzieję, że w ten sposób zapobiegnie się dalszej grabieży tych terenów przez wojska radzieckie.
Natomiast druga wersja mówi o tym, że to Rosjanie już w lutym 1945 r., tuż po przejściu frontu rozpoczęli wysadzanie pobliskich umocnień i mostu kolejowego. Ostatnia zaś znana wersja mówi, że na początku lat 50. nadwątloną już konstrukcję mostu wysadzili polscy saperzy w ramach ćwiczeń.
W sąsiedztwie mostu wytyczone jest miejsce, gdzie można bezpiecznie rozpalić ognisko.
W sąsiedztwie mostu wytyczone jest miejsce, gdzie można bezpiecznie rozpalić ognisko.